
हेटौँडा, मकवानपुर ५ माघ
मुलुककै ठूलो सिमेन्ट उद्योगहरूमध्ये एक, हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग, गम्भीर आर्थिक संकटमा परेको छ। पछिल्लो समय आर्थिक अभावका कारण उत्पादन ठप्प भएको छ। उद्योग प्रशासनका अनुसार उपकरण मर्मतको कारण देखाउँदै गत असोज १५ गतेदेखि उत्पादन बन्द गरिएको थियो।
उद्योग व्यवस्थापनले मंसिरको पहिलो सातादेखि पुनः उत्पादन शुरू गर्ने योजना बनाएको थियो। तर, आवश्यक मर्मतकार्य नसकिएकाले उत्पादन सुरू गर्न सम्भव भएन। यसबाहेक, उद्योगले आर्थिक संकट झेलिरहेको हुँदा उत्पादन कहिलेदेखि सुचारु गर्ने भन्ने अन्यौलता बढ्दै गएको छ।
हेटौँडा सिमेन्ट उद्योगका प्रशासन प्रमुख तथा प्रवक्ता हरेराम आचार्यका अनुसार उत्पादन अवरुद्ध हुनुको पछाडि दुई मुख्य कारण छन्। उनले भने, "उत्पादन शुरू हुन नसक्नुमा उपकरण मर्मत एउटा पाटो हो, तर त्यो मात्रैले पनि उत्पादन रोकिएको होइन। आर्थिक समस्या बढ्दै गएकाले कहिलेदेखि उत्पादन गर्ने भन्ने अन्यौलता छ।"
उद्योगलाई सञ्चालन गर्नका लागि कच्चा पदार्थ खरिद, श्रमिकहरूको तलब भुक्तानी, उपकरण मर्मत तथा सञ्चालन खर्चलगायत विभिन्न क्षेत्रमा ठूलो रकम आवश्यक पर्छ। तर, हाल उद्योगलाई आर्थिक अभावका कारण ती खर्च व्यवस्थापन गर्न समस्या भइरहेको छ।
हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग लामो समयदेखि सरकारी स्वामित्वमा रहेको छ। यो उद्योगले नेपालको निर्माण क्षेत्रका लागि महत्वपूर्ण योगदान पुर्याउँदै आएको थियो। तर, पछिल्लो समय बढ्दो घाटा, सरकारी बेवास्ता, कमजोर व्यवस्थापन तथा प्रतिस्पर्धी निजी उद्योगहरूका कारण यसको उत्पादनमा गिरावट आएको छ।
यसैबीच, उद्योगका कर्मचारीहरू आफ्नो रोजगारीको भविष्यप्रति चिन्तित छन्। उत्पादन पुनः सञ्चालन नहुँदा तलब भुक्तानीमा ढिलाइ हुनसक्ने आशंका गरिएको छ।
औद्योगिक विज्ञहरूका अनुसार हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग जस्तो ठूलो सरकारी उद्योगलाई आर्थिक संकटबाट जोगाउन सरकारले तत्काल पहल गर्नुपर्छ। उद्योगलाई पुनः सञ्चालन गर्न आवश्यक पर्ने बजेटको व्यवस्था गर्दै उचित व्यवस्थापन सुधार गर्नुपर्ने माग उठ्न थालेको छ।
यदि समस्या समाधान नगरिएमा उद्योगको भविष्य अन्यौलमा पर्न सक्ने विज्ञहरू बताउँछन्। सरकार तथा सम्बन्धित निकायले समयमै ध्यान नदिएमा हेटौँडा सिमेन्ट उद्योग पूर्ण रूपमा बन्द हुनसक्ने चिन्ता व्यक्त गरिएको छ।